1 op 3 patiënten met Turkse, Noord- of Centraal-Afrikaanse roots vindt geen stamceldonor

BRUSSEL – 19 september 2018. Zoveel mogelijk nieuwe stamceldonoren met Turkse, Noord-Afrikaanse, Centraal-Afrikaanse of gemengde roots. Daar gaat het Belgisch Beenmergregister dit najaar naar op zoek. Want 1 op 3 patiënten met deze of gemengde roots vindt geen match met een stamceldonor. De weefseltypes van West-Europese mensen (‘Kaukasische’ types) verschillen te hard van die van mensen met niet-West Europese roots, waardoor een match zelden tot nooit voorkomt. En dat is problematisch, want wanneer er sprake is van stamceltransplantatie, is de situatie van de patiënt ernstig – vaak zelfs een kwestie van leven of dood.

1 op 3 valt uit de boot

Momenteel is de kans op het vinden van een geschikte stamceldonor bij patiënten met Noord-Afrikaanse, Centraal-Afrikaanse, Turkse en/of gemengde roots klein, door een groot tekort aan stamceldonoren met dezelfde roots. Slechts voor 65% van deze patiënten wordt een donor gevonden in de wereldwijde database. Dat wil zeggen dat meer dan 1 op 3 uit de boot valt, in tegenstelling tot 90% van de patiënten met Europese roots waarvoor in datzelfde register wél een match gevonden wordt. Dat verschil moet verdwijnen.

Daarom gaat het Belgisch Beenmergregister op zoek naar stamceldonoren met Noord-Afrikaanse, Centraal-Afrikaanse of Turkse roots en donoren met gemengde roots (bijv. mensen met een Ghanese moeder en een Belgische vader). Een grotere variëteit in het stamcelregister moet ervoor zorgen dat ook patiënten met deze achtergrond vaker geholpen kunnen worden.

Halal en mekaar helpen

Je kandidaat stellen als stamceldonor heeft een belangrijke, sociale waarde: anderen helpen. En mensen met dezelfde roots zijn het best in staat elkaar te helpen: de kans op een match is dan veel groter. “Dat heeft alles te maken met hun weefsel- (of HLA) type. Mensen die oorspronkelijk afkomstig zijn van buiten West-Europa hebben contact gehad met een hele andere biotoop in hun land van herkomst. Dat zorgt ervoor dat hun weefseltypering helemaal anders is en verklaart waarom zij zelden geholpen kunnen worden door een donor met West-Europese roots”, zegt prof. dr. Pierre Zachée, voorzitter van het Belgisch Beenmergregister.

Mannen tussen 18 en 40 jaar zijn het meest geschikt als stamceldonor. Vrouwen zijn minder geschikt, omdat ze tijdens de zwangerschap antistoffen tegen het afweersysteem van de vader ontwikkelen, waardoor hun weefseltype minder matchend potentieel in zich draagt. Stamceldonatie is halal en dus toegestaan voor moslims. Niet onbelangrijk, want moslims vertegenwoordigen een groot deel van de doelgroep van de campagne.

Samuel en Azad: (Opr)echte kandidaat-donoren

Samuel (19) en Azad (23), de twee jongens die in de campagnefilmpjes te zien zijn, registreerden zich allebei ook echt als stamceldonor. Azad, eerstejaars rechtenstudent aan de UGent met Turkse roots: “Ik ben blij dat ik mijn steentje heb kunnen bijdragen. Ik vind het ook iets moois hebben: ik kan anderen helpen in onze maatschappij door een hele kleine inspanning. En ik besef ook: het kan mij even goed overkomen. Ik kan morgen ziek zijn en zelf stamcellen nodig hebben. Dan wil ik ook de hoop kunnen koesteren om een matchende donor te vinden.”

Samuel, zoon van een Belgische vader en een Ghanese moeder is eerstejaarsstudent Financiën & Verzekeringen en vond zijn registratie een evidentie. “Mijn moeder heeft me zo opgevoed. Als er iemand in nood is, moet je die helpen. […] Ik vind het eigenlijk niet zo speciaal wat ik gedaan heb. ’t Is toch redelijk normaal dat je anderen helpt als je dat kan? Zeker als het zo’n kleine moeite is. Ik heb alleszins niet twee keer moeten nadenken.”

Steun van minister De Block

Maggie De Block, federaal minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, steunt de zoektocht: “Stamcellen doneren is bij uitstek een daad van solidariteit: je kan er andermans leven mee redden en het kost je niets. Het goede nieuws is dat we al over een goed uitgebouwd stamcelregister beschikken in ons land, maar sommige doelgroepen zijn nog ondervertegenwoordigd. Het Belgische Beenmergregister wil daar nu iets aan veranderen met deze campagne, en ook vanuit de overheid blijven we investeren in de uitbouw van het register.”

De rol van stamcellen en donoren

Waarom zijn die stamcellen nu zo belangrijk? Stamcellen zijn lichaamscellen die zich onbeperkt kunnen delen. Ze spelen de hoofdrol bij de vorming van bloedcellen: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Stamcellen zijn onmisbaar voor de behandeling van bepaalde bloedziektes zoals bijvoorbeeld leukemie. Voor de patiënt is de transplantatie van stamcellen van levensbelang omdat ze hun zieke beenmerg vervangen. Vaak is het hun laatste kans op genezing.

Je registeren als kandidaat-stamceldonor kan op www.WordStamceldonor.be